వశిష్ఠ మహర్షి బోధన  –  కనపడే  ప్రపంచం నిజంగా  లేదు – యోగ వాశిష్టం

వశిష్ఠ మహర్షి  యోగ వాశిష్టం రహస్యాలు: ఈ ప్రపంచం నిజంగా ఉందా?

యోగ వాశిష్టం… ఈ పేరు వినగానే ఏదో ఆధ్యాత్మిక గ్రంథం, సంప్రదాయ బోధనలు అనిపిస్తుంది కదా? కానీ నిజానికి, ఇది కేవలం ఒక గ్రంథం కాదు. ఇది మన అస్తిత్వాన్ని, ఈ సృష్టి రహస్యాన్ని, చైతన్యం యొక్క అపారమైన శక్తిని ఆవిష్కరించే ఒక అనంత జ్ఞాన సముద్రం. ఆత్మ జ్ఞానంలో, తపస్సులో ఆరితేరిన వశిష్ఠ మహర్షి, సకల గుణ సంపన్నుడైన శ్రీరాముడికి బోధించిన పరమ రహస్యాలివి. ఆ బోధనలలో ఒక విషయం మాత్రం మనల్ని నిశ్చేష్టులను చేస్తుంది, మన ఆలోచనలకు కొత్త దిశానిర్దేశం చేస్తుంది. అదేంటంటే… “ఈ జగత్తు, మనం చూస్తున్న ఈ ప్రపంచం, మనం నిత్యం అనుభవిస్తున్న ఈ జీవితం… అదంతా కేవలం ఒక స్వప్నం లాంటిది!”

వినడానికి విడ్డూరంగా, నమ్మశక్యం కాని విధంగా అనిపిస్తుంది కదూ? “ఇదేంటి? నేను ఇప్పుడే కదా మెలకువగా ఉన్నాను! నా చుట్టూ ఉన్న వ్యక్తులు, వస్తువులు, నా కుటుంబం, నా ఉద్యోగం… ఇవన్నీ నిజం కావా? కేవలం కలా?” అని మీ మనసు ప్రశ్నిస్తుంది. సరిగ్గా ఇదే ప్రశ్న శ్రీరాముడు కూడా వశిష్ఠుడిని అడిగాడు. ఆ ప్రశ్నలకు వశిష్ఠులు అద్భుతమైన, లోతైన సమాధానాలు ఇచ్చారు. ఈ వ్యాసంలో మనం వశిష్ఠులు చెప్పిన ఆ రహస్యాలను విపులంగా, ఉదాహరణలతో సహా అర్థం చేసుకుందాం. ఈ జ్ఞాన సారాంశం మీ జీవితాన్ని కొత్త కోణంలో చూసేలా చేస్తుంది. చదువుతున్న కొద్దీ, “మరి వశిష్ఠులు ఇంకేం చెప్పారో?” అనే ఉత్కంఠ మీకు కలుగుతుందని నేను హామీ ఇస్తున్నాను. యోగ వాశిష్టంలో చెప్పబడ్డ అనేక వందల విషయాల్లో ఒక విషయమైన ఈ ప్రపంచం మాయ అనే టాపిక్ వరకే ఈ వ్యాసం,పూర్తి యోగవాశిష్టం చదివితే మరెంత అత్యథ్బుతంగా ఉంటుంది. కనపడే మాయా ప్రపంచం వెంట పరిగెత్తి జీవితాన్ని నిరర్ధకం చేసుకునే బదులు , అనశ్వరమైన పరమాత్మను పట్టుకుని ఈ జనన మరణ చక్రం నుండి బయటపడటం ఉత్తమం అని ఈ వ్యాసం ఉద్ధేశ్యం.  రవిందర్.  యోగవాశిష్టం అమెజాన్ లో లభ్యమవుతుంది. కొనడానికి లింక్. Buy Vasishtha Rama Samvadam (Set of 4 Volumes in Telugu Book Online at Low Prices in India | Vasishtha Rama Samvadam (Set of 4 Volumes in Telugu  Amazon.in  

విషయ సూచిక. 

1. కల నిజమా? జీవితం నిజమా? వశిష్ఠుల మొదటి ప్రశ్న!
2. నువ్వు చూసేది నిజంగా నీ ఒక్కడికే కనిపిస్తుందా?
3. రేపటి రోజు ఇలాగే ఉంటుందని నమ్మకం ఉందా? అంతా మాయే!
4. నీ ఆలోచనలే నీ ప్రపంచం! వశిష్ఠుల సూత్రం!
5. కాలం పరిగెడుతుందా? స్థలం మారుతుందా? అన్నీ సాపేక్షమే!
6. నీ అనుభవాలు కేవలం ఒక భ్రమా? ఆలోచించు!
7. వశిష్ఠులు చెప్పిన అద్భుతమైన కథలు వింటే షాక్ అవుతారు!
8. ఈ రహస్యం తెలిస్తే నీ జీవితం ఎలా మారుతుందో చూడు!
9. ఈ భ్రమ నుంచి బయటపడేదెలా? వశిష్ఠుల మార్గం!
10. కలలో మేల్కొన్న వ్యక్తిలా జీవించడం ఎలా? ఇదే జీవన్ముక్తి!
11. ఇంతటి జ్ఞానం యొక్క సారాంశం ఇదే!

1. కల నిజమా? జీవితం నిజమా? వశిష్ఠుల మొదటి ప్రశ్న!

రాత్రిపూట మనం హాయిగా నిద్రపోతాం. కళ్ళు మూసుకుంటే చాలు, మన కళ్ళ ముందు ఒక సరికొత్త ప్రపంచం ఆవిష్కృతమవుతుంది. ఆ ప్రపంచంలో మనం ఎన్నో వింతైన, అద్భుతమైన, కొన్నిసార్లు భయంకరమైన దృశ్యాలను చూస్తాం. ఎన్నో అనుభవాలను పొందుతాం. ఉదాహరణకు:

• కలలో మనం ఒక అపారమైన మహారాజుగా సింహాసనం అధిష్టించి, కోటలో ఎన్నో రాజభోగాలను అనుభవించవచ్చు. వేల మంది సైన్యానికి అధిపతిగా, ప్రజలందరికీ రాజుగా, ఎంతో మంది బంధుమిత్రులతో, సకల సంపదలతో విరాజిల్లుతూ ఉండవచ్చు.
• లేదా, మనం ఒక నిరుపేదగా, ఆకలితో అలమటిస్తూ, ఎక్కడో ఒక గుడిసెలో, అష్టకష్టాలు పడుతూ ఉండవచ్చు. చలికి వణుకుతూ, ఆకలితో రోదిస్తూ, ఎవరు తోడు లేక ఒంటరిగా ఉన్నట్లు అనిపించవచ్చు.
• ఎన్నో దేశాలకు ప్రయాణాలు చేయొచ్చు. ఒక క్షణంలో అగ్రరాజ్యాల్లోని ఎత్తైన భవనాలను చూసి, మరో క్షణంలో అమెజాన్ అడవుల్లో తిరగవచ్చు. మహాసముద్రాలను ఈదవచ్చు, ఎత్తైన పర్వతాలను అధిరోహించవచ్చు.
• అద్భుతమైన సాహసాలు చేయవచ్చు. సింహాలతో పోరాడవచ్చు, మంటల మధ్య నడవవచ్చు, ఆకాశంలో ఎగరవచ్చు.
• భీకరమైన యుద్ధాలలో పాల్గొనవచ్చు. వేల మంది సైనికులను నడిపిస్తూ, శత్రువులతో పోరాడుతూ, గాయపడి, రక్తం కారుతున్నట్లు కూడా అనిపించవచ్చు.
• కొత్త బంధాలను ఏర్పరచుకోవచ్చు, పాత స్నేహితులను కలుసుకోవచ్చు, ప్రేమలో పడవచ్చు, లేదా ఆత్మీయులను కోల్పోయి విడిపోవచ్చు.
• హృదయపూర్వకంగా నవ్వవచ్చు, లేదా దుఃఖంతో కన్నీళ్లు పెట్టుకోవచ్చు. భయం కలిగితే గుండె వేగంగా కొట్టుకుంటుంది, ఒళ్ళంతా చెమటలు పడతాయి. ఆనందం కలిగితే ముఖం వెలిగిపోతుంది, మనసు తేలికపడుతుంది.

ఇలాంటి ఎన్నో అనుభవాలు, భావోద్వేగాలు కలలో జరుగుతున్నప్పుడు, ఆ క్షణానికి అవన్నీ నిజమేననిపిస్తాయి. ఆ అనుభవాలన్నీ వాస్తవం కాదని మనం అస్సలు అనుకోం. అయితే, తీరా మెలకువ వచ్చేసరికి, కలలో చూసిన రాజభవనాలు, యుద్ధాలు, సంపద, కష్టాలు – అవన్నీ కేవలం ఒక మిథ్య అని, అదంతా మన మనసులోనే సృష్టించబడిందని స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. కలలో పొందిన అపారమైన సంపద మెలకువ వచ్చాక ఎక్కడా ఉండదు. కలలో పడ్డ కష్టం, గాయాలు శరీరంపై ఏ జాడనూ వదలవు.

ఇక్కడే వశిష్ఠుల బోధనల కీలకమైన భాగం మొదలవుతుంది. వారు ఏం చెప్పారంటే… మనం ఇప్పుడు మెలకువగా ఉన్నామనుకుంటున్న ఈ నిత్య జీవితం కూడా ఆ కలలోని జీవితం లాంటిదేనట! వినడానికి చాలా ఆశ్చర్యంగా, నమ్మశక్యం కాని విధంగా ఉంది కదూ? ఇది కూడా పరమ చైతన్యంలో (అదే బ్రహ్మం లేదా ఆత్మ) ఆవిర్భవించి, మన మనసు యొక్క అపారమైన సంకల్పాలు, మరియు మన పూర్వ జన్మల నుంచి పేరుకుపోయిన వాసనల (సంస్కారాల) వల్ల రూపుదిద్దుకుంటుంది. ఇది కూడా అంతిమంగా పరమ సత్యం కాదు, కేవలం ఒక గొప్ప భ్రమే అని వశిష్ఠులు స్పష్టం చేశారు. ఈ లోతైన సత్యాన్ని మీరు పూర్తిగా అవగాహన చేసుకోవాలంటే, మరికొన్ని ఉదాహరణలు, వివరణలు అవసరం. దానికి ముందు, మనం ఈ “ప్రపంచం కల” అనే భావనను మరింత దగ్గరగా పరిశీలిద్దాం.

2. నువ్వు చూసేది నిజంగా నీ ఒక్కడికే కనిపిస్తుందా?

మనమందరం ఒకే ప్రపంచంలో జీవిస్తున్నామనుకుంటాం. కానీ వశిష్ఠులు దీనికి భిన్నమైన విషయాన్ని చెప్పారు. మీరు చూసే ప్రపంచం, మీరు అనుభవించే విషయాలు నిజంగా అందరికీ ఒకేలా ఉన్నాయా? అసలు లేవంటారు వశిష్ఠులు! కల ఎలాగైతే చూసిన వ్యక్తికి మాత్రమే వాస్తవంగా అనిపిస్తుందో, ఈ జీవితంలోని అనుభవాలు కూడా ఆయా వ్యక్తులకు మాత్రమే ప్రత్యక్షమవుతాయి.

ఒకసారి ఆలోచించండి:

• మీరు ఒక రోడ్డు ప్రమాదాన్ని చూశారు. మీ పక్కనున్న మీ స్నేహితుడు కూడా అదే ప్రమాదాన్ని చూశాడు. మీరు తీవ్రమైన భయంతో, జాలితో నిండిపోతారు. ఆ దృశ్యం మిమ్మల్ని కలవరపరుస్తుంది. కానీ మీ స్నేహితుడు మాత్రం నిర్లిప్తంగా ఉండవచ్చు, లేదా ఆకస్మికంగా జరిగిన ఆ సంఘటన పట్ల ఆశ్చర్యం మాత్రమే చూపవచ్చు. బయట సంఘటన ఒకటే అయినా, మీ ఇద్దరి “అనుభవం” మాత్రం పూర్తిగా వేరుగా ఉంటుంది. మీరు ఆ దృశ్యాన్ని వేరే రంగులో, వేరే అనుభూతితో చూశారు, మీ స్నేహితుడు ఇంకో విధంగా చూశాడు.
• ఒక సినిమా చూడటానికి వెళ్ళారు. మీ స్నేహితులు కూడా వచ్చారు. సినిమా చూశాక, మీరు ఆ సినిమాను అద్భుతం అంటారు. కళ్ళు చెమ్మగిల్లాయని, హృదయాన్ని హత్తుకుందని అంటారు. కానీ మీ స్నేహితుడు మాత్రం “ఛా! ఏమీ లేదు, టైం వేస్ట్” అని చెప్పవచ్చు. ఎందుకలా? కారణం, ఆ సినిమా వారి వ్యక్తిగత వాసనలు, పూర్వ సంస్కారాలు, అప్పటి మానసిక స్థితికి అనుగుణంగా వారికి వేర్వేరుగా “ప్రత్యక్షమవుతుంది”. మీ వాసనలు మిమ్మల్ని సినిమాతో కనెక్ట్ చేస్తే, అతని వాసనలు దాన్ని తిరస్కరించాయి.
• ఒక బంగారు ఆభరణం ఒకరికి సంపదకు, హోదాకు, భద్రతకు ప్రతీకగా కనపడవచ్చు. మరొకరికి అది కేవలం ఒక భారం, దాన్ని జాగ్రత్తగా చూసుకోవాలి, పోతుందేమో అనే ఆందోళన కలిగించవచ్చు. ఇంకొకరికి అది కేవలం ఒక లోహపు ముక్క మాత్రమే, దాని పట్ల ఎలాంటి భావోద్వేగాలు ఉండవు. వస్తువు ఒకటే అయినా, దాని పట్ల వారి “అనుభవం” విభిన్నంగా ఉంటుంది.
• ఒకే తండ్రి ఒక కొడుక్కి ఆదర్శప్రాయంగా, స్నేహపూర్వకంగా, మార్గదర్శకుడిగా కనపడవచ్చు. మరో కొడుక్కి నిరంకుశంగా, కఠినంగా, అన్యాయంగా కనపడవచ్చు. వారిద్దరికీ “తండ్రి” అనే అనుభవం భిన్నంగా ఉంటుంది. తండ్రి ఒకరే అయినా, వారి మానసిక అద్దంలో వేర్వేరు చిత్రాలు ఏర్పడ్డాయి.
• ఒకే ఇల్లు ఒకరికి సురక్షితమైన, ఆశ్రయమిచ్చే స్థలంగా, సంతోషాన్నిచ్చే నిలయంగా అనిపించవచ్చు. మరొకరికి అది జైలుగా, బంధించి ఉంచే ప్రదేశంగా, అస్వతంత్రతకు ప్రతీకగా అనిపించవచ్చు.
• ఒకే మాట – విమర్శ – ఒకరికి తీవ్రమైన బాధ కలిగించి, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని దెబ్బతీయవచ్చు. మరొకరికి అది ఆత్మపరిశీలనకు, మెరుగుపడటానికి పురికొల్పే ఒక సవాలుగా అనిపించవచ్చు.
• మనం తినే ఆహారం కూడా అంతే. ఒకరికి అత్యంత రుచికరంగా, స్వర్గపు అనుభూతిని ఇస్తుందనిపిస్తే, మరొకరికి అది రుచిలేకుండా, కడుపు నింపే ఆహారం మాత్రమే అనిపించవచ్చు. రుచి అనేది కూడా పూర్తిగా వ్యక్తిగత అనుభవమే.

ఇంకా చెప్పాలంటే, కలలో ఇద్దరు వ్యక్తులు దాదాపు ఒకే కథాంశంతో కలగన్నా, వారి అనుభూతులు, చూసిన దృశ్యాలు సూక్ష్మంగా భిన్నంగా ఉండవచ్చు. ఈశ్వరుని అనుభవం కూడా అంతే. ఒక భక్తుడికి ప్రేమమయుడిగా, కరుణామయుడిగా, సృష్టికర్తగా అనుభవంలోకి రావచ్చు. మరొకరికి కఠినంగా, శిక్షించేవాడిగా, ఇంకొకరికి నిరాకారంగా, నిర్గుణంగా అనుభవంలోకి రావచ్చు. దుఃఖం కూడా వ్యక్తిగతమే. ఒక నష్టం వల్ల ఒకరు తీవ్రంగా కుంగిపోయి, రోజుల తరబడి దుఃఖిస్తే, మరొకరు అదే నష్టాన్ని తేలికగా తీసుకుంటారు. నష్టం ఒకటే, దుఃఖం యొక్క గాఢత వేరు.

ఈ ఉదాహరణలన్నీ మనకు ఏం చెబుతున్నాయంటే, మనం ప్రపంచాన్ని, అందులోని అనుభవాలను యథాతథంగా చూడటం లేదు. మనం వాటిని చూస్తున్నామనుకుంటున్నాం కానీ, నిజానికి మన మనసు అనే తెరపై మన వాసనలు, సంకల్పాలు, గత అనుభవాల ఆధారంగా ప్రక్షేపించబడిన దృశ్యాలను మాత్రమే మనం చూస్తున్నాం. ఇది కలలో లాగే, అత్యంత వ్యక్తిగతమైనది. మీరు చూసేది మీ ప్రపంచం! నేను చూసేది నా ప్రపంచం! అంటే ప్రపంచాలు అనంతంగా ఉన్నాయా? వశిష్ఠులు “అవును!” అనే సమాధానం ఇస్తారు.

3. రేపటి రోజు ఇలాగే ఉంటుందని నమ్మకం ఉందా? అంతా మాయే!

కలలో ఏదీ శాశ్వతంగా ఉండదు కదా? ఇప్పుడేమో ఒక అద్భుతమైన మహారాజు భవంతి కనిపిస్తుంది, కాసేపటికి అది మాయమైపోయి, అడవిలోకి వెళ్ళిపోతాం. కలలోని దృశ్యాలు, పాత్రలు, సంఘటనలు అన్నీ క్షణికమైనవి, మారుతూనే ఉంటాయి. వశిష్ఠులు ఏం చెప్పారంటే… ఈ జీవితంలో కూడా అదే సత్యం వర్తిస్తుంది! ఏదీ శాశ్వతం కాదు, అన్నీ మారుతూనే ఉంటాయి.

దీనికి కొన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం:

• మన శరీరమే నిరంతరం మారుతుంది. బాల్యం, కౌమారం, యవ్వనం, వృద్ధాప్యం – ఈ దశలన్నీ కలలోని ఒక పాత్ర అనేక రూపాలలో రూపాంతరం చెందినట్లే. నిన్నటి ఆరోగ్యంగా ఉన్న శరీరం, ఈరోజు వ్యాధులతో బాధపడవచ్చు.
• సంపద అనేది ఒక నీటి బుడగలాంటిది. నిన్నటి కోటీశ్వరుడు ఈరోజు నిరుపేద కావచ్చు, నిన్నటి నిరుపేద ఈరోజు లాటరీ తగిలి కోటీశ్వరుడు కావచ్చు. సంపద కలలోని దృశ్యం లాగా వచ్చిపోతూ ఉంటుంది, అది స్థిరంగా ఉండదు.
• పదవులు కూడా శాశ్వతం కాదు. ఒక రాజు, మంత్రి, సైనికుడు, సామాన్యుడు – ఇవి కలలో ధరించిన వేషాల లాంటివి. ఈరోజు అధికారిగా ఉన్నవాడు రేపు సాధారణ పౌరుడిగా మారవచ్చు.
• ఆరోగ్యం, అనారోగ్యం – నిన్న ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాడు ఈరోజు అనారోగ్యం పాలయ్యే అవకాశం ఉంది. శరీర స్థితి ఎప్పుడూ మారుతూ ఉంటుంది, ఇది ఏ క్షణమైనా మారగలదు.
• బంధాలు కూడా అంతే. జననం, మరణం, విడిపోవడం, కలయిక – బంధాలు ఏర్పడతాయి, తెగిపోతాయి. ఇవి కలలో కలిసిన వ్యక్తుల లాంటివారు. నిన్న అత్యంత సన్నిహితులుగా ఉన్నవారు, రేపు దూరం కావచ్చు.
• మనసులోని ఆలోచనలు, భావాలు – అవి నిరంతరం మారుతుంటాయి. సంతోషం, దుఃఖం, కోపం, ప్రేమ – ఏ భావనా స్థిరంగా ఉండదు. అవి కలలోని మానసిక స్థితి లాగే క్షణికమైనవి. క్షణంలో ఆనందం, మరో క్షణంలో దుఃఖం, ఆ తర్వాత కోపం… ఇలాగే మన మనసు ప్రయాణిస్తుంది.
• పెద్ద పెద్ద భవనాలు, నగరాలు – నిర్మించబడతాయి, కాలక్రమేణా శిథిలమవుతాయి, నేలమట్టం అవుతాయి. ఇది కలలో చూసిన పట్టణం అదృశ్యమైనట్లే. ఒకప్పుడు వైభవంగా వెలుగొందిన నగరాలు ఇప్పుడు శిథిలాలుగా మారాయి.
• ప్రకృతిలో కూడా ఋతువులు మారతాయి, పగలు రాత్రులు వస్తాయి, పోతాయి. ఇది కలలోని వాతావరణ మార్పు లాగే. ఉదయం సూర్యుడు, సాయంత్రం చంద్రుడు. వేసవి, వర్షం, చలికాలం… ఇలా అన్నీ మారుతూనే ఉంటాయి.
• కీర్తి అపకీర్తులు – ఈరోజు పొగడ్తలు పొందినవాడు రేపు నిందలు పొందవచ్చు. కీర్తి కలలోని ఒక ప్రశంస లాగే అశాశ్వతం. సెలబ్రిటీల జీవితాలు దీనికి గొప్ప ఉదాహరణ.
• జీవిత లక్ష్యాలు – ఒకప్పుడు అత్యంత ముఖ్యమనిపించిన లక్ష్యం కాలక్రమేణా అప్రధానం కావచ్చు. కలలోని లక్ష్యం మెలకువ వచ్చాక అర్థరహితం అయినట్లే, మన జీవిత లక్ష్యాలు కూడా జ్ఞానం వచ్చిన తర్వాత విలువను కోల్పోవచ్చు.

ఈ నిరంతర మార్పు మనకు ఈ ప్రపంచం యొక్క భ్రాంతి స్వభావాన్ని గుర్తు చేస్తుంది. ఏదీ స్థిరం కాదు. అంతా వస్తూ పోతూ ఉంటుంది. మరి స్థిరమైనది ఏంటి? వశిష్ఠులు చెప్పిన ఆ రహస్యం ఏంటి? తెలుసుకోవాలంటే ముందుకు సాగండి.

4. నీ ఆలోచనలే నీ ప్రపంచం! వశిష్ఠుల సూత్రం!

కల కేవలం మనసులోనే పుడుతుంది కదా? మనసు లేకపోతే కల ఉండదు. బయట ఎక్కడా ఉండదు. వశిష్ఠులు ఏం చెప్పారంటే… మనం మెలకువగా ఉన్నప్పుడు చూసే ఈ ప్రపంచం కూడా చాలా వరకు మన సంకల్పాల, విశ్వాసాల, మరియు ఆలోచనల వల్లే తయారవుతుంది! ఇది వినడానికి చాలా కొత్తగా అనిపిస్తుంది. మన ఆలోచనలకు అంత శక్తి ఉందా? అనిపిస్తుంది కదా? నిజంగానే ఉంది!

దీనికి కొన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం:

• మీరు చీకటిలో నడుచుకుంటూ వెళ్తున్నారు. దూరంగా ఒక తాడు పడి ఉంది. మీరు దాన్ని చూసి అది పాము అనుకున్నారు. వెంటనే మీ గుండె వేగంగా కొట్టుకుంటుంది, ఒళ్ళంతా చెమటలు పట్టాయి, భయంతో వణుకుతారు. కానీ నిజానికి అక్కడ పాము లేదు, కేవలం ఒక తాడు మాత్రమే ఉంది. ఆ భయం అంతా మీ మనసు సృష్టే. అలాగే, ప్రపంచంలో లేని ఎన్నో భయాలను మనం సృష్టించుకుంటాం, వాటికి కట్టుబడి జీవిస్తాం.
• మీకు ఒక వస్తువు (ఉదాహరణకు, ఒక కొత్త కారు) కావాలని తీవ్రంగా కోరుకున్నారు. ఆ క్షణం నుంచి మీ కళ్ళకు ఎక్కడ చూసినా ఆ కారు మోడల్, దాని గురించి ప్రకటనలు, దాని గురించే చర్చలు కనిపిస్తాయి. ప్రపంచమంతా ఆ వస్తువు చుట్టూనే తిరుగుతున్నట్లు అనిపిస్తుంది. వాస్తవానికి ప్రపంచం మారలేదు, మీ సంకల్పమే ఆ వస్తువుకు మీ దృష్టిలో ప్రాధాన్యతను ఇచ్చింది, దానిని మీ అనుభవంలోకి తెచ్చింది.
• మీరు ఒక వ్యక్తిపై ప్రేమ కలిగిందంటే, ఆ వ్యక్తి మీకు ప్రపంచంలో అందరికంటే గొప్పగా, అందంగా కనిపిస్తాడు. అతనిలోని లోపాలు అస్సలు కనపడవు, లేదా అవి మీకు అందంగా అనిపిస్తాయి. ప్రేమ అనే సంకల్పం ఆ వ్యక్తిని మీ మనసులో ఒక ప్రత్యేక రూపంలో చూపిస్తుంది.
• అలాగే, ఒక వ్యక్తిపై ద్వేషం కలిగిందంటే, ఆ వ్యక్తి మీకు పూర్తిగా చెడ్డవాడిగానే కనిపిస్తాడు. అతనిలో మంచి ఉన్నా కనపడదు, అది అదృశ్యమవుతుంది. ద్వేషం అనే సంకల్పం అతన్ని మీ దృష్టిలో ఒక వికృత రూపంలో చూపిస్తుంది.
• ఒక పనిలో విజయం సాధిస్తామని మీరు గట్టిగా నమ్మితే, ఆ నమ్మకం మీ ప్రవర్తనను, మీ నిర్ణయాలను ప్రభావితం చేసి విజయాన్ని సులభతరం చేయవచ్చు. అపజయం పాలు కాబోతున్నామని భావిస్తే, ఆ భయం నిజం కావచ్చు. సంకల్పమే ఫలితాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. దీన్ని “Self-fulfilling prophecy” అంటారు.
• కొందరు తమకు ఫలానా జబ్బు ఉందని బలంగా నమ్మితే, నిజంగానే ఆ జబ్బు లక్షణాలు వారిలో కనపడతాయి. దీన్ని ప్లేసిబో (Placebo) / నోసిబో (Nocebo) ఎఫెక్ట్ అంటారు – అంటే మానసిక ప్రభావం వల్ల శారీరక మార్పులు రావడం. మనసు శరీరంపై అపారమైన ప్రభావం చూపుతుందని దీని అర్థం.
• ప్రపంచం మంచిదని భావిస్తే, మంచి సంఘటనలు, మంచి మనుషులు ఎక్కువగా తారసపడినట్లు అనిపిస్తుంది. చెడు అని భావిస్తే, చెడు సంఘటనలు ఎక్కువగా కనపడతాయి. మనసు ప్రపంచాన్ని మనకు అలా చూపిస్తుంది.

వశిష్ఠులు చెప్పే కథలలో కల వృక్షం (కల్పవృక్షం) గురించి చెబుతారు. ఆ వృక్షం కింద కూర్చుని ఏది కోరుకుంటే అది లభిస్తుంది కదా? అలాగే, చిత్ (పరమ చైతన్యం) అనేది ఒక అపారమైన కల వృక్షం లాంటిదని, మనం సంకల్పించేదే, మనసులో బలంగా కోరుకునేదే మనకు ప్రత్యక్షమవుతుందని వివరిస్తారు.

• ఒక మనిషి కలలో తన ఊరు చూడటం – మెలకువలో ఉన్న ఊరే కలలో కూడా వస్తుంది. అంటే వాసనల ఆధారంగా మనసు ఆ ఊరిని సృష్టిస్తుంది. అలాగే, ఈ ప్రపంచం కూడా మన గత వాసనల మొత్తం యొక్క ప్రక్షేపణే. మనం గతంలో ఏ వాసనలు సృష్టించుకున్నామో, అవే ఇప్పుడు ఈ ప్రపంచంగా మనకు కనిపిస్తున్నాయి.
• భయపడే వాళ్లకు భూతాలు, పిశాచాలు కనిపిస్తాయి. ధైర్యంగా ఉన్నవారికి కనిపించవు. భయం అనే సంకల్పమే వాటిని సృష్టిస్తుంది.

అంటే, మనం చూసేది, అనుభవించేది బయటి వాస్తవం కాదు, మన అంతర్గత మనసు యొక్క సృష్టి. ఈ విషయం తెలిస్తే, మన జీవితాన్ని మనం ఎంత వరకు మార్చుకోవచ్చో కదా?

5. కాలం పరిగెడుతుందా? స్థలం మారుతుందా? అన్నీ సాపేక్షమే!

కలలో టైం ఎలా ఉంటుంది? కొన్ని నిమిషాల్లోనే ఎన్నో సంవత్సరాలు గడిచిపోతాయి కదా? ఒకేసారి ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళిపోతాం. స్థలం కూడా మాయలా మారుతుంటుంది. ఒక క్షణంలో ప్యారిస్‌లో ఉంటే, మరో క్షణంలో హిమాలయాల్లో ఉంటాం. వశిష్ఠులు ఏం చెప్పారంటే… నిజ జీవితంలో కూడా కాలం, స్థలం, వస్తువులు అంతిమంగా స్థిరమైనవి కావు! అవి కేవలం మన చైతన్యం యొక్క అవగాహనపై ఆధారపడి ఉంటాయి.

దీనికి కొన్ని ఆసక్తికరమైన ఉదాహరణలు చూద్దాం:

• కలలో కొన్ని నిమిషాల్లోనే ఎన్నో సంవత్సరాలు గడిచిపోయినట్లు అనిపిస్తుంది. ఉదాహరణకు, మీరు కలలో ఒక పూర్తి జీవితాన్ని జీవించి, చనిపోయి, మళ్ళీ పుట్టినట్లు అనుభూతి చెందవచ్చు. కానీ మీరు మేల్కొన్నప్పుడు కేవలం 10 నిమిషాలు మాత్రమే గడిచి ఉండవచ్చు. కాలం సాపేక్షమని (Relative) దీనికి గొప్ప ఉదాహరణ.
• కలలో ఒకచోట ఉంటూనే ఇంకోచోట ఉండటం, లేదా క్షణంలో వేల కిలోమీటర్లు ప్రయాణించడం. దేశం (ప్రదేశం) కలలో అడ్డంకి కాదు. మీరు మీ ఇంట్లో నిద్రపోయి, కలలో విదేశాల్లో ఒక మహానగరంలో ఉన్నట్లు అనుభవించవచ్చు.
• కలలో వస్తువులు రూపాంతరం చెందడం – ఒక వస్తువు హఠాత్తుగా ఇంకో వస్తువుగా మారడం. మీరు చూస్తున్న ఒక చెట్టు క్షణంలో మనిషిగా మారవచ్చు, లేదా ఒక రాయి బంగారంగా మారవచ్చు. వస్తువులకు స్థిర రూపం లేదని దీని సూచన.
• వశిష్ఠులు చెప్పే ఇంద్రుల కథలలో, వేర్వేరు ఇంద్రుల లోకాల్లో కాలం వేర్వేరు వేగాలతో గడవడం కాలం యొక్క సాపేక్షతను మరింత స్పష్టంగా వివరిస్తుంది. ఒక ఇంద్రుడికి కొన్ని సంవత్సరాలు, మరొక ఇంద్రుడికి కొన్ని యుగాలు.
• ఒక పదార్థాన్ని వేర్వేరు రూపాల్లో చూడటం – నీరు మంచుగా, ఆవిరిగా మారడం. రూపం మారుతుంది కానీ అంతర్గత స్వభావం (H2O) స్థిరంగా ఉంటుంది. ప్రపంచంలోని వస్తువులన్నీ అంతిమ చిత్ (పరమ చైతన్యం) యొక్క వివిధ రూపాలే.
• అద్దంలో ప్రతిబింబం – అద్దంలో కనిపించే ప్రతిబింబం నిజం కాదు, కానీ అద్దం, కాంతి, ఎదురుగా ఉన్న వస్తువు ఉంటే కనిపిస్తుంది. ప్రపంచం కూడా చిత్ అనే అద్దంలో కనిపించే ప్రతిబింబం లాంటిది. ఇది దాని స్వంతంగా లేదు, కానీ చైతన్యం యొక్క నేపథ్యంలో కనిపిస్తుంది.
• ఎండమావులు – ఎడారిలో లేదా వేసవిలో దూరంగా చూస్తే నీళ్లు ఉన్నట్లు కనిపిస్తాయి కానీ నిజానికి ఉండవు. అది మనసు సృష్టించే ఒక భ్రమ. ప్రపంచంలోని ఆనందం, సుఖం కూడా ఎండమావుల లాంటివే, అవి శాశ్వత ఆనందాన్ని ఇవ్వవు.
• తాడును పాము అనుకోవడం – చీకటి, భయం వల్ల కలిగే దృశ్య భ్రమ. ప్రపంచం కూడా అజ్ఞానం వల్ల నిజంగా కనిపించే భ్రమే. జ్ఞానం అనే వెలుగు వస్తే అది కేవలం తాడు అని అర్థమవుతుంది.
• ఆకాశంలో గంధర్వ నగరాలు – కొన్నిసార్లు మేఘాలు లేదా వేడి వల్ల ఆకాశంలో నగరాలు ఉన్నట్లు కనిపిస్తాయి. అవి నిజంగా ఉండవు, కేవలం ఒక దృశ్య భ్రమ.
• పసిపిల్లలకు ప్రపంచం – పసిపిల్లలకు ప్రపంచం రూపాలు, రంగులు, శబ్దాల ఒక అస్పష్టమైన, నిరంతరం మారుతున్న ప్రవాహం. వారికి వస్తువులకు పేర్లు, అర్థాలు తెలియవు. పెద్దయ్యే కొలది దానికి పేర్లు, అర్థాలు జోడిస్తారు. అంటే ప్రపంచం అనుభవం కూడా నేర్చుకునేది, నిర్మించుకునేది అని అర్థం.

ఈ ఉదాహరణలు దేశ, కాల, వస్తువుల యొక్క సాపేక్షతను, వాటి అశాశ్వత స్వభావాన్ని స్పష్టం చేస్తాయి. అంటే, మనం చూసేది, అనుభవించేది అంతా ఒక మాయలాంటిది. మరి నిజం ఏంటి?

6. నీ అనుభవాలు కేవలం ఒక భ్రమా? ఆలోచించు!

కలలో మనకు ఎన్నో అనుభవాలు వస్తాయి. సంతోషం, దుఃఖం, భయం, ఆనందం… అన్నీ నిజంగానే అనిపిస్తాయి. కలలో మీరు కోటీశ్వరులు కావచ్చు, లేదా ఒక బికారి కావచ్చు. కానీ మెలకువ రాగానే వాటికి ఏ విలువ ఉండదు కదా? వశిష్ఠులు ఏం చెప్పారంటే… ఈ జీవితంలో మనం పొందుతున్న ఈ అనుభవాలు కూడా అదే స్వభావాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

దీనికి మరిన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం:

• కలలో పొందిన సంపద – మీరు కలలో కోట్లాది రూపాయలను సంపాదించారు. ఎన్నో ఆస్తులు, బంగారు ఆభరణాలు, పెద్ద పెద్ద కార్లు… అన్నీ మీవే. కానీ మెలకువ వచ్చాక దానికి ఏ విలువ ఉండదు, అది కేవలం ఒక ఊహ. అలాగే, జీవితంలో కష్టపడి కూడబెట్టిన సంపద కూడా మరణం తర్వాత మన వెంట రాదు. అది కేవలం ఒక తాత్కాలిక అనుభవం, ఈ భౌతిక ప్రపంచంలో మాత్రమే దానికి విలువ ఉంది.
• కలలో పడ్డ దెబ్బ – కలలో మీరు ఒక పెద్ద గొడవలో పడి, దెబ్బలు తిన్నారు. నొప్పి నిజంగా అనిపిస్తుంది, రక్తస్రావం అయినట్లు కూడా అనిపించవచ్చు. కానీ శరీరంపై ఎటువంటి గాయం ఉండదు. అలాగే జీవితంలో మనం మానసికంగా పడ్డ దెబ్బలు (అవమానాలు, వైఫల్యాలు) కూడా అంతిమంగా మనసులోనే ఉంటాయి. అవి మన ఆత్మను ప్రభావితం చేయలేవు.
• కలలో తిన్న ఆహారం – మీరు కలలో కడుపు నిండా భోజనం చేశారు, ఆకలి తీరినట్లు అనిపిస్తుంది. కానీ నిజమైన పోషణ ఉండదు, మెలకువ వచ్చాక ఆకలిగానే ఉంటుంది. ప్రాపంచిక సుఖాలు (భోజనం, వినోదం, సుఖాలు) కూడా ఆత్మకు నిజమైన సంతృప్తిని ఇవ్వవు, అవి తాత్కాలిక ఉపశమనం మాత్రమే.
• కలలో అధికారం – కలలో మీరు ఒక పెద్ద దేశానికి రాజుగా, చక్రవర్తిగా ఉన్నారు. ఎంతో మంది మీ కింద పని చేస్తున్నారు. కానీ మెలకువ వచ్చాక సామాన్యులమే. జీవితంలో అధికారం కూడా తాత్కాలికమైనది, అది శాశ్వతం కాదు. ఏ పదవి, ఏ హోదా కూడా ఎప్పటికీ ఉండదు.
• కలలో మరణం – కలలో మీరు మరణించినట్లు చూస్తారు. భయపడతారు, మీ ప్రియమైనవారిని కోల్పోయినట్లు బాధపడతారు. కానీ నిజంగా చనిపోరు. మరణం అనేది శరీరం అనే పాత్ర ముగియడం మాత్రమే. ఆత్మకు నాశనం లేదు. అది అమరం, శాశ్వతం.
• స్టేజీపై నటుడు – ఒక నటుడు నాటకంలో రాజు పాత్ర పోషిస్తాడు. రాజులా వేషం వేసుకుంటాడు, రాజులా ప్రవర్తిస్తాడు, రాజసంగా మాట్లాడుతాడు. కానీ అతను నిజంగా రాజు కాదు. అతనికి తెలుసు, తాను కేవలం ఒక పాత్రను మాత్రమే పోషిస్తున్నానని. అలాగే, జీవితంలో మనం కూడా అనేక పాత్రలు పోషిస్తాం – కొడుకు, తండ్రి, ఉద్యోగి, యజమాని, స్నేహితుడు – కానీ మనం ఆ పాత్రలు కావు, మనం ఆ పాత్రలకంటే అతీతులం.
• కంప్యూటర్ గేమ్ – మీరు ఒక కంప్యూటర్ గేమ్‌లో ఒక పాత్రను నియంత్రిస్తారు. గెలుస్తారు, ఓడతారు, లెవెల్స్ దాటుతారు. కానీ మీరు నిజంగా ఆ పాత్ర కాదు, ఆ ఆటలో జరిగేవి నిజం కాదు. జీవితం కూడా ఒక పెద్ద గేమ్ లాంటిది.
• వర్చువల్ రియాలిటీ (VR) – మీరు VR హెడ్‌సెట్ పెట్టుకుని ఒక వర్చువల్ ప్రపంచంలోకి వెళ్తారు. అక్కడ చూసేవి, అనుభవించేవి నిజంగా అనిపించినా, అవి కేవలం భ్రమే. ఈ ప్రపంచం కూడా ఒక రకమైన చైతన్యం యొక్క వర్చువల్ రియాలిటీ.
• సినిమా చూడటం – సినిమాలో కథ, పాత్రలు, భావోద్వేగాలు ఉంటాయి. చూస్తున్నంతసేపు మనం పూర్తిగా లీనమైపోతాం. పాత్రలు బాధపడితే మనం ఏడుస్తాం, సంతోషంగా ఉంటే నవ్వుతాం. కానీ సినిమా అయిపోగానే అంతా అబద్ధమని తెలుస్తుంది.
• బొమ్మలాట (తోలుబొమ్మలాట) – తెరపై బొమ్మలు కదులుతుంటాయి, మాట్లాడుతుంటాయి, కొట్లాడుతుంటాయి. కానీ వాటి వెనుక సూత్రధారి ఉంటాడు, అతనే వాటన్నిటినీ ఆడిస్తున్నాడు. ప్రపంచం తెరపై కనిపించే బొమ్మల లాంటిది, అంతిమ సూత్రధారి చిత్ (పరమ చైతన్యం).

ఈ ఉదాహరణలన్నీ మన అనుభవాలు ఎంత ఆభాసమైనవో, అంటే కేవలం ఒక భ్రమ వంటివో స్పష్టం చేస్తాయి. మరి ఈ భ్రమ వెనుక ఉన్న నిజం ఏంటి?

7. వశిష్ఠులు చెప్పిన అద్భుతమైన కథలు వింటే షాక్ అవుతారు!

యోగ వాశిష్టంలోని కథలు ఈ “జగత్తు స్వప్నతుల్యం” అనే భావనను ప్రత్యక్షంగా, హృదయానికి హత్తుకునేలా, తర్కబద్ధంగా వివరిస్తాయి. ఈ కథలు కేవలం నీతి కథలు కావు, ఇవి జ్ఞానాన్ని బోధించే ఉపమానాలు.

• ఇంద్రుల కథ: ఈ కథలో, ఒకే చైతన్యం (బ్రహ్మం) అనేక ఇంద్రులను, వారి రాజ్యాలను, అనేక వేల యుగాల పాటు జీవితాలను సృష్టించగలదని వశిష్ఠులు వివరిస్తారు. ఈ ఇంద్రులందరూ తమ తమ ప్రపంచాల్లో నివసిస్తూ, తమ జీవితాలే నిజమని భావిస్తారు. కానీ అంతిమంగా, ఇదంతా ఒక పెద్ద కలలోని చిన్న కలలేనని చూపిస్తుంది. ఇది చైతన్యం యొక్క అపరిమిత సృజనాత్మక శక్తిని, ఒకే చైతన్యం నుంచి అనంతమైన భ్రమలు ఎలా పుడతాయో వెల్లడిస్తుంది. ఒకే వ్యక్తి కలలో ఎన్నో జీవితాలను ఎలా జీవించగలడో, అదే విధంగా విశ్వ చైతన్యం ఎన్నో బ్రహ్మాండాలను ఎలా సృష్టిస్తుందో వివరిస్తుంది.
• చూడాల కథ: చూడాల అనే రాణి తన భర్త శిఖిధ్వజుడికి జ్ఞానోదయం కలిగించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. శిఖిధ్వజుడు రాజ్యాన్ని విడిచి అడవుల్లోకి వెళ్లి తపస్సు చేస్తాడు, ప్రపంచాన్ని వదిలేశానని అనుకుంటాడు. కానీ వశిష్ఠులు ఏం చెబుతారంటే, బాహ్యంగా అడవుల్లోకి వెళ్లి తపస్సు చేసినా, మనసులోని సంకల్పాలు, భ్రమలు తొలగకపోతే అది కూడా ఒక కలే అని, నిజమైన విముక్తి కాదని! ఆత్మజ్ఞానం పొందితే రాజ్యంలో ఉన్నా జీవన్ముక్తుడు కావచ్చు అని ఈ కథ చూపిస్తుంది. అరణ్యం, రాజ్యం రెండూ మనసు సృష్టించుకున్నవేనని ఇది స్పష్టం చేస్తుంది. బయట ప్రదేశం మారితే సరిపోదు, లోపల మనసు మారాలి.
• లీల కథ: లీల అనే స్త్రీకి తన భర్త మరణించిన తర్వాత, ఆమె తన భర్తను తిరిగి చూడాలని తీవ్రంగా కోరుకుంటుంది. ఆమె కోరిక మేరకు ఒక శక్తి ద్వారా ఆమె తన భర్తను మరో లోకంలో చూస్తుంది. అక్కడ అతను మరో జీవితాన్ని గడుపుతూ కనిపిస్తాడు. ఆ లోకం, అతని జీవితం లీల చైతన్యంలోనే ఉన్న వ్యక్తిగత కలే అని కథ వివరిస్తుంది. ఇది వ్యక్తిగత చైతన్యం తన కోరికల ద్వారా ఎలా ప్రపంచాలను సృష్టించగలదో ప్రదర్శిస్తుంది.
• కర్కటి కథ: కర్కటి అనే రాక్షసి తన సంకల్పంతోనే రూపాన్ని, ప్రపంచాన్ని మార్చుకోగలదని ఈ కథ చూపిస్తుంది. ఆమె తనను తాను వేరే రూపంలో చూసుకుంటే, ప్రపంచమంతా ఆమెకు ఆ రూపంలోనే కనిపిస్తుంది. దీని ద్వారా, సంకల్ప శక్తి యొక్క అపారమైన ప్రాధాన్యతను, మన మనసుకే సృష్టిని చేసే శక్తి ఉందని వశిష్ఠులు వివరిస్తారు.
• బ్రహ్మ సృష్టి: వశిష్ఠులు బ్రహ్మ కూడా ఒక రకమైన సంకల్పంతోనే సృష్టిని చేస్తాడని, ఆ సృష్టి చిత్ లోనే ఆవిర్భవిస్తుందని వివరిస్తారు. ఇది కూడా ఒక మహా కల వంటిది. బ్రహ్మకు కూడా తన సృష్టి నిజమనిపిస్తుంది, కానీ అంతిమంగా అది ఒక పెద్ద కల.
• అనేక బ్రహ్మాండాలు: ఒకే సమయంలో అనేక బ్రహ్మాండాలు, వాటిలో అనేక రకాల జీవులు, జీవితాలు ఉండవచ్చని చెప్పడం ద్వారా, చైతన్యం యొక్క అనంత సృజనాత్మకతను, ఇదంతా కలలోని విభిన్న దృశ్యాల లాంటిదని వివరిస్తుంది. మన విశ్వం లాంటివి ఇంకా ఎన్నో ఉన్నాయన్నమాట!
• జీవుడి ప్రయాణం: ఒక శరీరాన్ని వదిలి మరో శరీరం తీసుకోవడం – ఇది కలలో ఒక పాత్రను విడిచి ఇంకో పాత్ర ధరించినట్లే. వాసనల వల్లనే ఈ ప్రయాణం కొనసాగుతుందని ఈ కథలు వివరిస్తాయి. ఒక కలలో ఒక పాత్రలా ఉండి, అది చనిపోయాక మరో కలలో ఇంకో పాత్రను ఎలా ధరిస్తామో, అదే విధంగా జీవుడు శరీరాలను మార్చుకుంటాడు.
• భూమి గుండ్రంగా ఉందనే జ్ఞానం: ఒకప్పుడు ప్రజలు భూమి బల్లపరుపుగా ఉందని నమ్మేవారు. జ్ఞానం పెరిగే కొద్దీ ఆ భ్రమ తొలగిపోయింది. ప్రపంచం పట్ల మన అవగాహన కూడా జ్ఞానాన్ని బట్టి మారుతుందని ఇది సూచిస్తుంది. అంటే, మనం ఇప్పుడు నిజమని నమ్ముతున్న చాలా విషయాలు, భవిష్యత్తులో కేవలం భ్రమలని తేలవచ్చు.
• కలలో చూసిన భవిష్యత్తు నిజమవ్వడం: కొన్నిసార్లు కలలో చూసినది నిజ జీవితంలో జరుగుతుంది. అంటే కల, నిజం రెండూ ఒకే చైతన్యంలో విభిన్న స్థితులు అని దీని సూచన. ఈ రెండు స్థితుల మధ్య ఒక లోతైన అనుసంధానం ఉందని దీని అర్థం.

ఈ కథలన్నీ మనకు ఈ ప్రపంచం ఒక కలేనని, మన మనసే దాన్ని సృష్టిస్తుందని, దాని వెనుక ఉన్న అంతిమ సత్యం వేరే ఉందని బలంగా తెలియజేస్తాయి. ఈ జ్ఞానం మన జీవితాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందో తెలుసుకుందాం.

8. ఈ రహస్యం తెలిస్తే నీ జీవితం ఎలా మారుతుందో చూడు!

జీవితం ఒక కల అని కేవలం సిద్ధాంతపరంగా తెలుసుకోవడం మాత్రమే కాదు, ఈ సత్యాన్ని ఆచరణలో పెట్టి, దానిని మన జీవితంలోకి అన్వయించుకుంటే మన ప్రవర్తన, మన దృక్పథం పూర్తిగా మారిపోతుంది.

• దుఃఖం తగ్గుతుంది: కలలో డబ్బు పోగొట్టుకుంటే మనం బాధపడం కదా? ఎందుకంటే అది నిజం కాదని తెలుసు. అలాగే జీవితంలో ఆస్తులు, సంపద, బంధాలు కోల్పోయినప్పుడు, అవి కలలోని నష్టాలుగా చూడగలిగితే, దుఃఖం యొక్క పట్టు తగ్గుతుంది. ఆ నష్టం నిజం కాదని తెలుసుకున్నప్పుడు, తీవ్రమైన బాధ ఉండదు.
• కోపం, బాధ తగ్గుతాయి: కలలో ఎవరైనా మనల్ని తిట్టినా, అవమానించినా, మెలకువ వచ్చాక దాని గురించి బాధపడం. అలాగే జీవితంలో ఇతరుల విమర్శలను, అవమానాలను కలలోని మాటలుగా చూడగలిగితే, కోపం, బాధ తగ్గుతాయి. ఇతరుల ప్రవర్తన కూడా వారి స్వంత మనసు యొక్క కలేనని అర్థం చేసుకుంటాం.
• అహంకారం తగ్గుతుంది: కలలో ఎంత గొప్ప పదవి వచ్చినా, సింహాసనం అధిష్టించినా పొంగిపోము. అలాగే జీవితంలో ఉన్నత స్థానం పొందినా, అది తాత్కాలిక కలలోని పాత్ర అని తెలిస్తే, అహంకారం తగ్గుతుంది. “నేను గొప్పవాడిని” అనే భావన ఉండదు.
• భయం ఉండదు: కలలో ఎంత భయంకరమైన దృశ్యం చూసినా, రాక్షసులు వెంటపడినా, మెలకువ వచ్చాక మనం సురక్షితంగా ఉన్నామని తెలుసుకుంటాం. అలాగే జీవితంలో ప్రమాదాలు వచ్చినప్పుడు, ఆరోగ్య సమస్యలు ఎదురైనప్పుడు, అది కలలోని దృశ్యం అని జ్ఞానం ఉంటే, తీవ్ర భయం ఉండదు.
• బంధాల పట్ల వివేకం: కలలో ప్రేమించిన వారు విడిపోయినా, మెలకువ వచ్చాక వారితో నిజ సంబంధం ఎలా ఉందో అలాగే ఉంటుంది. జీవితంలో బంధాలు మారినా, అంతిమంగా ఆత్మ ఒక్కటే అనే జ్ఞానం ఉంటే, బాధ తగ్గుతుంది. బంధాలు కూడా తాత్కాలికమైనవే అని అర్థమవుతుంది.
• పాత్రధారి లాగా: నాటకంలో పాత్రధారి తన పాత్రలో ఎంత నటించినా, తాను ఆ పాత్ర కాదని అతనికి తెలుసు. అలాగే, జీవితంలో పాత్ర పోషిస్తూనే (కొడుకు, తండ్రి, ఉద్యోగి…), తాను ఆ పాత్ర కాదని, కేవలం ఆత్మ అని తెలుసుకోవడం. ఇది ఒక అద్భుతమైన స్వేచ్ఛను ఇస్తుంది.
• సినిమా చూస్తున్నట్లు: సినిమా చూస్తున్నప్పుడు పాత్రలతో లీనమై ఏడుస్తాం, నవ్వుతాం. కానీ సినిమా అయిపోగానే అంతా భ్రమ అని తెలుసు. జీవితాన్ని ఒక సినిమా లాగా చూడటం నేర్చుకోవడం. మనం కేవలం ప్రేక్షకులమని తెలుస్తుంది.
• ఆట బొమ్మల స్వభావం: చిన్నపిల్లలు ఆట బొమ్మలతో ఆడతారు, వాటిని నిజంగానే భావిస్తారు, వాటిని పోగొట్టుకుంటే ఏడుస్తారు. పెద్దలకు అవి ఆట బొమ్మలే అని తెలుసు. జ్ఞానం పెరిగే కొద్దీ ప్రపంచం యొక్క ఆట బొమ్మ స్వభావం బోధపడుతుంది. అప్పుడు మనం వాటి పట్ల అస్సలు బాధపడం.
• ప్రపంచం మాయం: నిద్రలేవగానే కలలోని ప్రపంచం అంతా ఎక్కడ పోయిందో తెలియదు, అదంతా అంతర్ధానమవుతుంది. జ్ఞానోదయం వచ్చాక, ఈ ప్రపంచం అంతా ఎక్కడ పోయిందో కూడా అలాగే అనిపిస్తుంది.
• మనసుతో ప్రపంచానికి బంధం: యోగి తన మనసును లయం చేసి సమాధి స్థితిలోకి వెళ్ళినప్పుడు, అతనికి ప్రపంచ స్పృహ ఉండదు. ప్రపంచం అదృశ్యమవుతుంది. అంటే ప్రపంచం మనసుతో అనుసంధానమై ఉందని ఇది స్పష్టం చేస్తుంది. మనసు లయం అయితే ప్రపంచం లేదు.

ఈ జ్ఞానం మనల్ని లోపల నుంచి, బయట నుంచి ప్రభావితం చేస్తుంది. మనలో ఒక ప్రశాంతతను, ధైర్యాన్ని, సంతోషాన్ని నింపుతుంది. మరి ఈ భ్రమ నుంచి ఎలా బయటపడాలి?

9. ఈ భ్రమ నుంచి బయటపడేదెలా? వశిష్ఠుల మార్గం!

కల నుంచి మేల్కొనాలంటే ఏం చేయాలి? మెలకువ రావాలి అంతే కదా? అలాగే ఈ జీవితం అనే కల నుంచి మేల్కొనాలంటే జ్ఞానం ఒక్కటే మార్గం అని వశిష్ఠులు స్పష్టం చేశారు. అజ్ఞానం అనే గాఢ నిద్రలో మనం మునిగిపోయాం. జ్ఞానం అనే మెలకువ రావడం అత్యంత ముఖ్యం.

• భ్రమ తొలగిపోవడం: తాడును పాము అనుకునే భ్రమ వెలుగు రాగానే ఎలా పోతుందో, అలాగే ప్రపంచం నిజమనే భ్రమ జ్ఞానం రాగానే తొలగిపోతుంది. ఇది ఒక చీకటి గదిలో వెలుగు వచ్చినట్లే.
• వాసనాక్షయం: వాసనలు (సంస్కారాలు) అనేవి మనలోని పూర్వ జన్మల ఆలోచనలు, కోరికల విత్తనాలు లాంటివి. సంకల్పాలు ఆ విత్తనాలు మొలకెత్తడానికి కావలసిన వాతావరణం, నీరు పోసినట్లు. జ్ఞానం అనేది ఆ విత్తనాలను జ్ఞానాగ్నితో కాల్చివేయడం లాంటిది (వాసనాక్షయం), తద్వారా అవి మళ్ళీ మొలకెత్తవు, కొత్త కర్మలకు దారి తీయవు.
• మనోనాశం: మనసు కల చూసే కళ్ళు లాంటిది. మనసు తన నిజ స్వభావాన్ని తెలుసుకొని, తన భ్రాంతి స్వభావాన్ని కోల్పోయినప్పుడు (మనోనాశం – ఇది మనసు పూర్తిగా అదృశ్యమవడం కాదు, దాని భ్రాంతి స్వభావం తొలగిపోవడం), కల చూసేవాడు ఉండడు, అప్పుడు ప్రపంచం కూడా అదృశ్యమవుతుంది.
• లోపల వెతకాలి: ప్రపంచాన్ని బయట వెతకడం కాదు, లోపల మనసులోనే వెతకాలి. ఎందుకంటే భ్రమ మనసులోనే ఉంది, సత్యం కూడా అక్కడే ఉంది. అంతా మన అంతరంగంలోనే ఉంది.
• గురువు పాత్ర: గురువు అనే వాడు కలలోంచి మేల్కొలపడానికి వచ్చే వ్యక్తి లాంటివాడు. అతను మీకు జ్ఞాన మార్గాన్ని చూపిస్తాడు, చీకట్లో దీపం లాగా మార్గదర్శకుడిగా ఉంటాడు.
• శాస్త్ర పఠనం: శాస్త్రాలు మనం చూస్తున్నది కల అని చెప్పే పుస్తకాలు లాంటివి. వాటిని చదివి, అర్థం చేసుకుని, మనకు మనం మేల్కొలపుకోవాలి. అవి మనకు నిజం ఏంటో తెలియజేస్తాయి.
• ధ్యానం: ధ్యానం అనేది కలలోంచి బయటకు వచ్చి, కల చూడని స్థితిని అనుభవించే ప్రయత్నం. మనసును నిశ్చలంగా ఉంచడం ద్వారా, దాని అల్లరిని తగ్గించడం ద్వారా సత్యాన్ని తెలుసుకోవచ్చు.
• ఆత్మ విచారణ: ఆత్మ విచారణ అనేది “నేను ఎవరు? ఈ కల ఎవరు చూస్తున్నారు? ఈ ప్రపంచం ఎలా సృష్టించబడింది?” అని ప్రశ్నించుకోవడం ద్వారా కల స్వభావాన్ని తెలుసుకునే ప్రక్రియ. ఈ ప్రశ్నలు మనల్ని లోతైన సత్యం వైపు నడిపిస్తాయి.
• వైరాగ్యం: వైరాగ్యం అనేది కలలోని వస్తువులపై ఆసక్తిని కోల్పోవడం లాంటిది. కలలోని సంపద, బంధాలు, హోదా అన్నీ మెలకువ వచ్చాక నిష్ప్రయోజనమని తెలిస్తే, వాటి పట్ల ఆసక్తి ఎలా తగ్గుతుందో, అలాగే ఈ ప్రపంచ విషయాల పట్ల ఆసక్తి తగ్గించుకోవడం. వైరాగ్యం ఉంటేనే కల నుంచి బయటపడాలనే కోరిక కలుగుతుంది (ముముక్షుత్వం – విముక్తి కోరిక).
• కర్మఫల త్యాగం: కర్మలు చేస్తూనే, వాటి ఫలితాలపై ఆశ లేకుండా ఉండటం. కర్మలు కలలోని దృశ్యాల లాంటివని తెలుసుకోవడం.

ఈ మార్గాల ద్వారానే మనం అజ్ఞానం అనే గాఢ నిద్ర నుంచి మేల్కొని, జ్ఞానం అనే వెలుగులోకి ప్రవేశించగలం.

10. కలలో మేల్కొన్న వ్యక్తిలా జీవించడం ఎలా? ఇదే జీవన్ముక్తి!

జ్ఞానం పొందిన వ్యక్తి, అనగా జీవన్ముక్తుడు, ఈ ప్రపంచంలోనే ఉంటాడు. మనలాగే అన్ని పనులు చేస్తాడు. కానీ, ప్రపంచంలో లేనివాడిలా వ్యవహరిస్తాడు. అతను కలలో జీవిస్తూనే, అది కేవలం కల అని తెలుసుకున్నవాడిలా ఉంటాడు. ఈ స్థితిని పొందడమే మానవ జీవితానికి అంతిమ లక్ష్యం అని వశిష్ఠులు చెప్పారు.

జీవన్ముక్తుడు ఎలా ఉంటాడో కొన్ని పోలికలతో చూద్దాం:

• తామరాకుపై నీటిబొట్టు: తామరాకు నీటిలో ఉన్నా, నీటి ప్రభావం దానిపై ఉండదు. నీరు దానిపై అంటుకోదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడు ప్రపంచంలో ఉంటాడు, అన్ని కార్యకలాపాల్లో పాల్గొంటాడు, కానీ దాని ప్రభావం అతనిపై ఉండదు. అతడు నిర్లిప్తంగా ఉంటాడు.
• కాల్చిన విత్తనం: కాల్చిన విత్తనం చూడటానికి విత్తనం లాగే ఉంటుంది కానీ అది మొలకెత్తదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడిలో వాసనలు జ్ఞానాగ్నితో పూర్తిగా కాల్చివేయబడతాయి. కాబట్టి అవి కొత్త కర్మలకు, కొత్త భ్రమలకు కారణం కావు. అతనికి కొత్త బంధాలు, కొత్త కోరికలు ఉండవు.
• ఖాళీ పాత్ర: ఖాళీ పాత్రలో ఏది పోస్తే అది దాని రూపం తీసుకుంటుంది, కానీ దానికి సొంత రూపం లేదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడు ప్రపంచంలో ఎలా ఉండాలో అలా ఉంటాడు, ఎలాంటి పరిస్థితులకైనా అనుగుణంగా మారతాడు, కానీ అతనికి దృఢమైన అహంకారం ఉండదు. “నేను చేస్తున్నాను” అనే భావన ఉండదు.
• అద్దం: అద్దం తనలో అన్నీ ప్రతిబింబిస్తుంది (ముఖాలు, వస్తువులు), కానీ దేనికీ అంటుకోదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడు ప్రపంచాన్ని చూస్తాడు, దానితో వ్యవహరిస్తాడు, కానీ దేనికీ అంటుకోడు, దేనితోనూ బంధం పెట్టుకోడు.
• వెలుగు: వెలుగు తన చుట్టూ ఉన్నదంతా స్పష్టం చేస్తుంది, ప్రకాశవంతం చేస్తుంది, కానీ దేనితోనూ కలవదు, దేనికీ అంటుకోదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడి జ్ఞానం అంతటా ప్రకాశిస్తుంది, అతను అందరికీ మార్గదర్శకుడు, కానీ అతను ఏ బంధంలోనూ ఇరుక్కోడు.
• ఆకాశం: ఆకాశం అంతటినీ తనలో ఇముడ్చుకుంటుంది (మేఘాలు, పక్షులు, విమానాలు), కానీ దేనితోనూ కలుషితం కాదు, దేని ప్రభావానికీ లోను కాదు. జీవన్ముక్తుడు ప్రపంచంలో ఉంటాడు, అన్నిటికీ సాక్షిగా ఉంటాడు, కానీ దేని ప్రభావానికీ లోను కాడు.
• సముద్రం: సముద్రంలో అలలు, కెరటాలు నిరంతరం వస్తాయి, పోతాయి, కానీ సముద్రం లోపల నిశ్చలంగా, లోతుగా, అచంచలంగా ఉంటుంది. అలాగే, జీవన్ముక్తుడి జీవితంలో సంఘటనలు (సంతోషం, దుఃఖం, లాభం, నష్టం) వస్తాయి, పోతాయి, కానీ అతని అంతరంగం నిశ్చలంగా, ప్రశాంతంగా ఉంటుంది.
• నది: నది నిరంతరం ప్రవహిస్తూనే ఉంటుంది, కానీ ఎప్పుడూ ఒకే నీరు ఉండదు. ప్రతి క్షణం కొత్త నీరు వస్తూ ఉంటుంది. అలాగే, జీవన్ముక్తుడి కర్మలు ప్రవాహంలా జరుగుతాయి, కానీ ప్రతి క్షణం కొత్తగానే ఉంటాడు, పాతదానికి కట్టుబడి ఉండడు. గతానికి అతీతంగా ఉంటాడు.
• పిల్లల ఆట: పిల్లలు ఆటలో పూర్తిగా లీనమైపోతారు, నిజంగానే ఆడుతున్నట్లు, గెలుస్తున్నట్లు, ఓడిపోతున్నట్లు భావిస్తారు. కానీ వారికి అది కేవలం ఆట అని లోపల తెలుసు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడు ప్రపంచ లీలలో (ప్రపంచ నాటకంలో) పాల్గొంటాడు, అన్ని పనులు చేస్తాడు, కానీ అది కేవలం లీల అని, తాను ఆత్మ స్వరూపుడు అని తెలుసు.
• ఖాళీ గిన్నెలోని శబ్దం: ఖాళీ గిన్నెలో శబ్దం వస్తుంది కానీ గిన్నెలో ఏమీ ఉండదు. అలాగే, జీవన్ముక్తుడి మాటలు, కర్మలు జరుగుతాయి, కానీ వాటి వెనుక “నేను చేస్తున్నాను” అనే అహంకారం అనే శూన్యం ఉంటుంది (అనాత్మ). అతను నిష్క్రియాత్మకంగా ఉంటాడు.

ఈ స్థితిని పొందడమే మానవ జీవితానికి అంతిమ గమ్యం. ఈ జ్ఞానం కేవలం సిద్ధాంతం కాదు, ఆచరణలో పెట్టాల్సిన మార్గం.

11. ఇంతటి జ్ఞానం యొక్క సారాంశం ఇదే!

వశిష్ఠ మహర్షి శ్రీరాముడికి చేసిన ఈ అద్భుతమైన ఉపదేశం కేవలం ఒక ఆధ్యాత్మిక పాఠం కాదు. అది మానవ అస్తిత్వం యొక్క అంతిమ సత్యాన్ని ఆవిష్కరించే ఒక దర్శనం, ఒక జీవన విధానం. “జీవితం ఒక కల” అనే భావన కేవలం నిరాశవాదం లేదా నిష్క్రియాత్మకతకు దారితీయదు. బదులుగా, ఇది సృష్టి యొక్క వాస్తవ స్వభావాన్ని, మనలోని అనంతమైన శక్తిని తెలుసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.

మనం చూస్తున్న ఈ ప్రపంచం, అనుభవిస్తున్న ఈ జీవితం అంతా పరమ చిత్ (అనంతమైన చైతన్యం) యొక్క ఒక అద్భుతమైన లీల, మనసు యొక్క ఒక విస్మయపరిచే ప్రక్షేపణ అని తెలుసుకున్నప్పుడు, దుఃఖాలు, భయాలు, కోరికలు తమ పట్టును క్రమంగా కోల్పోతాయి. అవి మనల్ని బంధించలేవు. కలలోంచి మేల్కొన్నవాడు భయం నుంచి ఎలా విముక్తుడవుతాడో, అలాగే జ్ఞానం పొందినవాడు ఈ సంసార బంధాల నుంచి, జనన మరణ చక్రం నుంచి పూర్తిగా విముక్తుడవుతాడు.

వశిష్ఠులు అనేక లోతైన ఉదాహరణలతో, కథలతో స్పష్టం చేసిన ఈ సత్యాన్ని నిత్యం మననం చేసుకోవడం (ఆలోచించడం), దానిపై ధ్యానం చేయడం, మరియు ఆచరణలో పెట్టడం ద్వారా మనం కూడా అజ్ఞానం అనే గాఢ నిద్ర నుంచి మేల్కొని, చిత్ అనే అంతిమ సత్యంలో స్థిరపడవచ్చు. ఈ స్థితిని పొందడమే నిజమైన స్వేచ్ఛ, నిజమైన శాంతి. ఇదే యోగ వాశిష్టం మానవాళికి అందించే అత్యంత విలువైన మరియు విముక్తి మార్గాన్ని సూచించే సందేశం. ఈ జ్ఞాన మార్గంలో పయనించి, మీ జీవితాన్ని మరింత ఆనందమయం చేసుకోవాలని కోరుకుంటున్నాను.

ఈ వ్యాసం మీకు ఎలా అనిపించింది? ఇంకేమైనా తెలుసుకోవాలని ఉందా? తెలుసుకోవాలంటే యోగవాశిష్టం పూర్తిగా చదువాల్సిందే.యోగ వాశిష్టమే హిందు మతంలో ప్రతి హిందువు చదువాల్సిన అనేక గ్రంథాలు ఉన్నాయి. ప్రతి హిందువు జీవిత కాలంలో చదువాల్సిన పుస్తకాల లిస్ట్ ఇవి.  ప్రతి హిందువు చదువాల్సిన హిందు మత దర్మ గ్రంథాలు. – తెలుగులో ఆధ్యాత్మిక విజ్ఞాన భాండాగారం – RAAVOV