కాళేశ్వరం సరస్వతి పుష్కరాలు 2025
పుష్కరాల తేధి 15-26 మే 2025
పుష్కరాలు అంటేనే ఓ పవిత్రమైన సమయం. నదీ స్నానం చేసి పునీతులయ్యే పన్నెండేళ్లకోసారి వచ్చే పండుగ. ఈసారి సరస్వతీ మాతకు పుష్కరాలు వచ్చాయి. మరి ఎంతోమంది నమ్మకం ప్రకారం, గోదావరి, ప్రాణహిత నదులతో పాటు అంతర్వాహినిగా సరస్వతీ నది కూడా కొలువైన కాళేశ్వరం, ఈసారి సరస్వతీ పుష్కరాలకు ప్రధాన వేదిక అయ్యింది.
పుష్కరాలు అంటే ఏమిటి?
ప్రతి నదికి 12 ఏళ్లకు ఒకసారి ఇలాంటి ఓ పవిత్రమైన సమయం వస్తుందని. మన జ్యోతిష్య శాస్త్రం ప్రకారం, గురుడు (బృహస్పతి) ఏ రాశిలో ఉంటే, ఆ రాశికి సంబంధించిన నదికి పుష్కరాలు వస్తాయిట. ప్రతి 12 ఏళ్లకోసారి గురుడు అన్ని రాశులు తిరుగుతాడు కాబట్టి, ప్రతి నదికి 12 ఏళ్లకు ఒకసారి పుష్కరాలు వస్తాయి.
మరి 2025లో గురుడు మిధున రాశిలోకి వచ్చాదు.మిధున రాశికి సరస్వతీ నది కేటాయించబడిందని అంటారు. అందుకే 2025లో సరస్వతీ నదికి పుష్కరాలు! సాధారణంగా ఈ పుష్కర కాలం 12 రోజులు ఉంటుంది. మొదటి 12 రోజులు ‘ఆది పుష్కరాలు’ అంటారు, ఈ రోజుల్లో స్నానం చేస్తే విశేష పుణ్యం అని అంటారు. ఈసారి సరస్వతీ మాత పుష్కరాలు కాబట్టి, కాళేశ్వరం లాంటి క్షేత్రాల ప్రాముఖ్యత మరింత పెరుగుతుంది.
కాళేశ్వరం – ఆ నదీ తీరానికి వెళితే ఆ ప్రశాంతతే వేరు!
హైదరాబాద్ నుండి కొంచెం దూరం ప్రయాణమైనా, ఒక్కసారి ఆ గోదావరి, ప్రాణహిత నదులు కలిసే చోటుకి వెళ్తే, మనసుకి ఏదో తెలియని ప్రశాంతత దొరుకుతుంది. ఆ వాతావరణం, ఆ నదీ గలగలలు మనలోని అలసటని, ఆందోళనని దూరం చేస్తాయి.
మనందరికీ తెలుసు, ఇక్కడ గోదావరి, ప్రాణహిత నదులు కలుస్తాయి. అయితే, ఇక్కడి స్థలపురాణం ప్రకారం, మన పూర్వీకుల నమ్మకం ప్రకారం, మన కంటికి కనపడకుండా, భూగర్భంలో సరస్వతీ నది కూడా ఇక్కడే ప్రవహిస్తుందని అంటారు. అందుకే ఈ ప్రదేశాన్ని ‘త్రివేణి సంగమం’ అని పిలుస్తారు. నిజంగానే, పవిత్ర నదులన్నీ కలిసే చోటుకి వెళ్తే ఆ అనుభూతే వేరు కదా!
శ్రీ కాళేశ్వర ముక్తేశ్వర స్వామి ఆలయం: అద్భుతం, అద్భుతం!!
కాళేశ్వరం అనగానే మనందరికీ గుర్తొచ్చేది అక్కడి శివాలయం. శ్రీ కాళేశ్వర ముక్తేశ్వర స్వామి ఆలయం! మీరు ఈ ఆలయానికి వెళ్తే నిజంగా ఆశ్చర్యపోతారు. ఎందుకంటే, భారతదేశంలోనే మరెక్కడా లేని ఒక అద్భుతమైన ప్రత్యేకత ఇక్కడ ఉంది. ఏంటో తెలుసా? ఒకే పానవట్టంపై రెండు శివలింగాలు ఉండటం! అవును, మీరు విన్నది నిజం.
ఆ ఒకే పీఠంపై ఒకవైపు కాళేశ్వరుడు, మరోవైపు ముక్తేశ్వరుడు కొలువై ఉంటారు. స్థలపురాణం ప్రకారం, కాళేశ్వరుడిని యమధర్మరాజు ప్రతిష్ఠించారుట. ఆయన్ని దర్శించుకుంటే అకాల మృత్యుభయం ఉండదని, ఆయుష్షు పెరుగుతుందని అంటారు. ఇక ముక్తేశ్వరుడిని బ్రహ్మదేవుడు ప్రతిష్ఠించారని, ఆయన్ని పూజిస్తే మోక్షం, ముక్తి లభిస్తుందని నమ్మకం. ముక్తేశ్వరుడి లింగంపై ఒక చిన్న రంధ్రం ఉంటుంది, దాని నుండి నిరంతరం నీరు ఊరుతుందని, అది పాతాళ గంగ అని అంటారు. ఒకే చోట కాళేశ్వరుడి దర్శనంతో ఆయుష్షు, ముక్తేశ్వరుడి దర్శనంతో మోక్షం పొందడం నిజంగా అరుదైన భాగ్యం కదూ! ఈ ఆలయ శిల్పకళ కూడా ఎంతో పురాతనమైనది, చూస్తే మన పూర్వీకుల ప్రతిభకు ఆశ్చర్యపోతాం. పుష్కరాల సమయంలో ఈ ఆలయం భక్తులతో కళకళలాడుతూ ఉంటుంది.
ఆ త్రివేణి సంగమం మహిమ – గోదావరి, ప్రాణహిత, మన సరస్వతి!
కాళేశ్వరం దగ్గర కలిసే నదుల గురించి ఎంత చెప్పినా తక్కువే అనిపిస్తుంది.
గోదావరి: మన దక్షిణ గంగ! మహారాష్ట్రలో పుట్టి, తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాల గుండా ప్రవహించి ఎందరో ప్రజల దాహార్తిని తీరుస్తూ, ఎన్నో పంటలకు జీవం పోస్తూ సాగే జీవనది. గోదావరిలో ఒక్కసారి స్నానం చేస్తే చాలు, జన్మజన్మల పాపాలు పోతాయని అంటారు.
ప్రాణహిత: ఇది కూడా ఎంతో పవిత్రమైన నది. మహారాష్ట్ర వైపు నుండి వచ్చి కాళేశ్వరం దగ్గర గోదావరిని కలుస్తుంది. రెండు నదుల ప్రవాహం కలిసే చోటు చూడటానికి కూడా ఓ అందమైన దృశ్యం!
అంతర్వాహిని సరస్వతి: ఇదే అసలు విషయం! మన కంటికి కనిపించకపోయినా, ఇక్కడ సరస్వతీ నది భూగర్భంలో ప్రవహిస్తుందని మన పెద్దలు ఎంతో నమ్మకంగా చెప్తారు. సరస్వతీ మాత అంటే ఎవరు? జ్ఞాన దేవత, విద్య, కళలు, సంగీతం, తెలివితేటలకు అధిష్టాన దేవత. మరి సరస్వతీ పుష్కరాల సమయంలో ఆ నదిలో (అంతర్వాహినిగా ఉన్నా!) స్నానం చేస్తే, ఆ మాత అనుగ్రహం మనపై ఉంటుందని, బుద్ధి వికసిస్తుందని, చదువు, కళల్లో రాణిస్తామని అంటారు. విద్యార్థులకు, కళాకారులకు, ఎవరైనా సరే జ్ఞానాన్ని కోరుకునే వారికి ఈ పుష్కర స్నానం అత్యంత లాభదాయకం.
ఈ మూడు నదుల పవిత్ర సంగమంలో, అందునా సరస్వతీ పుష్కరాల పుణ్యకాలంలో స్నానం చేయడం నిజంగా అదృష్టం. ఇక్కడ పితృదేవతలకు పిండప్రదానాలు, తర్పణాలు చేయడం కూడా మంచిదని అంటారు. ఆ నదీ జలాల్లో మునిగితే మన శరీరం మాత్రమే కాదు, మన మనసు కూడా పరిశుద్ధమవుతుందని భక్తుల ప్రగాఢ విశ్వాసం.
2025 సరస్వతి పుష్కరాలు కాళేశ్వరంలో – ఈ అవకాశం వదులుకోవద్దు!
వాస్తవానికి ఉత్తరాఖండ్ లో బద్రినాద్ దగ్గర భౌతికంగా సరస్వతి నది ఉన్నది.అక్కడి వరకు వెళ్ళి రావడం చాలా వ్యయ ప్రయాసలతో కూడిన పని. అందుకే హైదరాబాదులో దగ్గరల్లో అంతర్వాహినిగా ఉన్న సరస్వతినదిలో పుష్కర స్నానం చేయడం ఉత్తమం మరియు సులభమైన పని.
సరస్వతీ పుష్కరాలు, కాళేశ్వరం త్రివేణి సంగమం, అద్భుతమైన కాళేశ్వర ముక్తేశ్వర స్వామి ఆలయం – ఇవన్నీ కలిస్తే ఎంత గొప్ప అవకాశం? సరస్వతీ పుష్కరాలు కాళేశ్వరంలో మరింత వైభవాన్ని తీసుకురాబోతున్నాయి. దేశం నలుమూలల నుండి, ముఖ్యంగా రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల నుండి లక్షలాది మంది భక్తులు ఈ మహాఘట్టంలో పాల్గొనడానికి వస్తారు.
ఈ సమయంలో కాళేశ్వరం మొత్తం ఆధ్యాత్మిక శోభతో నిండిపోతుంది. నదీ ఘాట్ల దగ్గర స్నానాలు చేసేవాళ్లు, ఆలయంలో పూజలు, అభిషేకాలు, నదీ తీరంలో భజనలు, ప్రవచనాలు… అన్నీ మనసుకు ఎంతో హాయిని, భక్తిని కలిగిస్తాయి. మన తెలంగాణ ప్రభుత్వం కూడా పుష్కరాల కోసం ఘాట్లను బాగుచేయడం, వసతి, నీటి సౌకర్యం, భద్రత వంటి ఏర్పాట్లు చేస్తుంది. ఈ అరుదైన సమయంలో కాళేశ్వరం వెళ్లి ఆ పుణ్యస్నానం చేసి, స్వామివారిని దర్శించుకుంటే మన జీవితంలో అదొక మంచి అనుభూతిగా మిగిలిపోతుంది.
కాళేశ్వరం యాత్రకు ప్లాన్ చేసుకుంటున్నారా? నా తరపున కొన్ని చిట్కాలు!
సరే, మరి యాత్రకు ప్లాన్ చేసుకోవాలంటే కొన్ని విషయాలు ముందుగానే చూసుకుంటే మంచిది కదా? సరస్వతీ పుష్కరాలు 2025 లో మే 15 నుండి 26వరకు ఉంటాయి.
ఎలా చేరుకోవాలి? కాళేశ్వరం రోడ్డు మార్గం ద్వారా బాగా కనెక్ట్ అయి ఉంది. హైదరాబాద్, వరంగల్, కరీంనగర్ వైపు నుండి బస్సులు ఉంటాయి. మీ కారులో వెళ్లడం కూడా సులువే. ట్రైన్‌లో వెళ్లాలనుకుంటే దగ్గర రైల్వే స్టేషన్లు పెద్దపల్లి లేదా రామగుండం,వరంగల్,ఖాజిపేట. అక్కడి నుండి టాక్సీలు లేదా బస్సులు దొరుకుతాయి. ఫ్లైట్‌లో వస్తే హైదరాబాద్‌కి వచ్చి అక్కడి నుండి రోడ్డు మార్గంలో వెళ్లాల్సిందే. పుష్కరాల టైంలో ట్రాఫిక్ ఎక్కువగా ఉంటుందని గుర్తుంచుకోండి.
వసతి సంగతి? కాళేశ్వరంలో దేవస్థానం సత్రాలు, కొన్ని లాడ్జీలు ఉన్నాయి. పుష్కరాల కోసం ప్రభుత్వం కూడా తాత్కాలిక వసతి ఏర్పాట్లు చేస్తుంది. కానీ భక్తుల రద్దీ చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది కాబట్టి, వీలైనంత వరకు ముందుగానే వసతిని బుక్ చేసుకోవడం మంచిది.
ముఖ్యమైన విషయాలు:
నదిలో స్నానం చేసేటప్పుడు ఒడ్డు దగ్గరే జాగ్రత్తగా స్నానం చేయండి. ప్రవాహం ఎక్కువగా ఉంటే లోపలికి వెళ్లొద్దు. అధికారులు సూచించిన చోట్లనే స్నానం చేయండి. నది ఒడ్డున్నే షవర్లు కూడా ఏర్పాటు చేసారు.వాటికింద డా స్నానం చేయవచ్చును.లేదా నదిలో పుష్కర స్నానం చేసి వచ్చిన తరువాత షవర్ల కింద మరోసారి స్నానం చేయవచ్చును.
పరిశుభ్రత చాలా ముఖ్యం. నదిలో, ఆలయ ప్రాంగణంలో చెత్త వేయకుండా జాగ్రత్తపడదాం.
రద్దీ ఎక్కువగా ఉంటుంది కాబట్టి పిల్లలు, వృద్ధులు, అనారోగ్యంతో ఉన్నవారి పట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ వహించండి. వారిని జాగ్రత్తగా చూసుకోండి.
పుష్కర సమయంలో అన్నదానం వంటివి జరుగుతుంటాయి. అవసరమైతే సద్వినియోగం చేసుకోవచ్చు.
ముగింపుగా నా మాట…
హైదరాబాదు నుండి కారులో బయలుదేరేవారు ఉదయం 5గంటలకే బయలుదేరండి. కారులో పాస్టాగ్ బాలెన్స్ ముందుగానే చెక్ చేసుకోండి 4 టోల్ గేట్స్ తగులుతాయి మినిమం రూ.700 పైనే ఖర్చవుతుంది. రిటర్న్ లో టైం ఉంటే రామప్ప టెంపుల్, హన్మకొండలో వేయిస్తంభాల గుడి కూడా దర్శనం చేసుకోవచ్చును. కాళేశ్వరం టెంపుల్ కు దగ్గర్లోనే వి.ఐ.పి పుష్కర్ ఘాట్ లో ప్రస్తుతం పుష్కర స్నానం చేస్తున్నారు.ఇక్కడే మూడు నదుల సంగమం జరుగుతుంది. (సరస్వతి అంతర్వాహినిగా) కాళేశ్వరం రావడానికి 5 నుండి 10 కిలోమీటర్ల ముందుగానే ట్రాపిక్ జామ్ అవుతుంది.నిన్నవెళ్ళినప్పుడు 8 కిలోమీటర్ల ప్రయాణానికి 3గంటలు పట్టింది. మీరు కారులో వెళుతుంటే ఫుడ్ వాటర్ సౌకర్యాలు మీకారులో ముందుగానే ఏర్పాటు చేసుకోండి. లేదంటే ట్రాఫిక్ జాంలో ఇబ్బంది పడుతారు. టెంపుల్ కు దగ్గర్లో పార్కింగ్ ప్లేసులో దిగిన తరువాత వి.ఐ.పి ఘాట్ దగ్గరకు చేరుకోవడానికి 1 కిలోమీటర్ దూరానికి షేరింగ్ ఆటోలు తిరుగుతాయి. ఒక్కరికి రూ.30 తీసుకుంటారు. పుష్కర స్నానం, పిండప్రాధన పూజలు లాంటివి అక్కడ చేసుకోవచ్చు. పుష్కర స్నానం తరువాత లేడిస్ కు అక్కడ బట్టలు మార్చుకోవడానికి తాత్కలిక ఏర్పాటుతో చేసిన క్యాబిన్స్ ఉన్నాయి. పుష్కర స్నానం తరువాత కాళేశ్వరం టెంపుల్ దర్శనం చేసుకోండి. రిటర్న్ లో టెంపుల్ వద్ద దిగి మీరు స్నానం చేసిన బట్టల బ్యాగులు చెప్పుులు పెట్టుకోవడానికి బ్యాగేజి కౌంటర్స్ ఉంటాయి. తరువాత కాళేశ్వరుని దర్శనం చేసుకోండి.1గంటలో దర్శనం పూర్తి అవుతుంది. దర్శనం తరువాత మీ బ్యాగు తీసుకుని పార్కింగ్ ప్లేసులో మీకారులో రిటర్న్ ప్రయాణం మొదలు పెట్టవచ్చును.
ఈ కాళేశ్వరం సరస్వతి పుష్కరాలు 2025 నిజంగానే మనందరికీ ఆ సరస్వతీ మాత, ఆ గోదావరి తల్లి, ఆ ప్రాణహిత నది మరియు మన కాళేశ్వర ముక్తేశ్వర స్వామి అనుగ్రహాన్ని పొందడానికి ఓ అద్భుతమైన అవకాశం. కేవలం స్నానం చేయడం కాదు, ఆ ప్రదేశం యొక్క పవిత్రతను మనసుతో అనుభూతి చెందడం ముఖ్యం. ఆ ఆలయం యొక్క విశిష్టతను గుర్తుంచుకుంటూ స్వామివారిని దర్శించుకోవడం, ఆ నదీ సంగమం దగ్గర కాసేపు ప్రశాంతంగా కూర్చుని ఆ ప్రకృతిని, ఆ పవిత్రతను మనసులో నింపుకోవడం… ఇవన్నీ మన యాత్రకు మరింత అర్థాన్నిస్తాయి.
జ్ఞానం, ఆరోగ్యం, ఐశ్వర్యం, మనశ్శాంతి… అన్నీ ఆ దేవతల ఆశీస్సులతో పొందాలని మనస్ఫూర్తిగా కోరుకుంటూ, ఈ పవిత్ర యాత్రను మీరందరూ సద్వినియోగం చేసుకోవాలని ఆశిస్తున్నాను. మీ అందరి యాత్ర సుఖంగా, సంతోషంగా, దిగ్విజయంగా సాగాలని ఆ పరమశివుడిని, ఆ నదీ మాతలను ప్రార్థిస్తున్నాను.
